εφημερίδα «Μαγνησία» 09/03 • Η Μάρω Λεονάρδου και ο Γιάννης Φιλιππίδης μιλούν μ’ αφορμή τα νέα τους βιβλία στην Κατερίνα Κάιρα
Μάρω Λεονάρδου
«Μπορεί κάποια στιγμή να αισθανθείς την ανάγκη να μοιραστείς»
Το τελευταίο σας βιβλίο βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία, δυσκολευτήκατε να την αποδώσετε συγγραφικά;
Πράγματι, το βιβλίο μου βασίζεται στην αληθινή ιστορία ενός ανθρώπου που βρίσκεται εν ζωή κι ο οποίος μου την αφηγήθηκε. Δυσκολεύτηκα με την έννοια ότι έπρεπε να την αποδώσω λογοτεχνικά, να την κάνω μυθιστόρημα, χωρίς να προσθέσω ή να αφαιρέσω πράγματα, που θα τον έθιγαν ή θα τον δυσαρεστούσαν, αν και μου είχε δώσει το εν λευκώ… «Χρησιμοποίησε τη φαντασία σου, βάλε δικά σου ονόματα, κάνε ό,τι θες…» μου είπε.
Από τα βιβλία που βλέπουμε στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και στα ευπώλητα, νομίζω ότι έχουμε γεμίσει μυθιστορήματα «προϊόντα σούπερ μάρκετ»; Βάζουμε ένα ρομάντζο, έναν κατατρεγμένο έρωτα, δυο περίεργα ονόματα και είναι έτοιμο, το καλοκαιρινό μας μπεστ σέλερ.
Ναι, πράγματι, αυτό που περιγράφετε συμβαίνει, αν και δε μ’ αρέσουν οι γενικεύσεις. Υπάρχουν και καλά βιβλία στις προθήκες, μόνο που καμιά φορά χρειάζεται λίγο να ψάξεις παραπάνω, μπορεί να είναι και χωμένα σε κανένα ράφι…
Συγγραφέας, γεννιέται κανείς ή γίνεται στην πορεία της ζωής του λόγω συγκυριών; Και πώς καταλαβαίνει μέσα του ότι είναι συγγραφέας;
Τι να σας πω…Δεν ξέρω αν γεννιέται ή γίνεται. Μάλλον προς το δεύτερο τείνω, γιατί οι συγγραφείς συνήθως είναι άνθρωποι πονεμένοι, με συναισθηματικά κενά, τα οποία παλεύουν να καλύψουν γράφοντας κι επινοώντας ιστορίες που δεν έζησαν. Αυτή είναι και η εκδοχή των ψυχολόγων για τους περισσότερους καλλιτέχνες γενικότερα, οι οποίοι στην Τέχνη βρίσκουν αυτό που ενδεχομένως δεν βρήκαν στη ζωή τους. Δεν είμαι απόλυτη παρ’ όλα αυτά. Μπορεί κάποια στιγμή να αισθανθείς την ανάγκη να μοιραστείς με τους άλλους, να περιγράψεις κάτι που σου έκανε εντύπωση. Αν και ο επαγγελματίας συγγραφέας είναι μια άλλη ιστορία. Δε γράφει ποτέ ένα βιβλίο αλλά πολλά, και η ανάγκη του αυτή διαρκώς ανανεώνεται με τα ερεθίσματα που του δίνει η ζωή.
Πως θα χαρακτηρίζατε τη νέα σας συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο «Άνεμο» και τον Γιάννη Φιλιππίδη προσωπικά; Δεν είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζετε τα νέα βιβλία σας μαζί, άρα είναι πολύ καλή η χημεία σας;
Η συνεργασία μας είναι πολύ καλή και η χημεία μας, άψογη.
Γιάννης Φιλιππίδης
«Τα βιβλία είναι δρόμος και αξίζει το ταξίδι τους να ‘ναι μακρύ…»
Το τελευταίο σας μυθιστόρημα είναι η ζωή του σήμερα μέσα στην κρίση. Ένα βιβλίο με νέο σχήμα, φωτεινό εξώφυλλο και απολαυστικό περιεχόμενο. Πως η οικονομική κρίση μπορεί να γίνει έναυσμα για τη συγγραφή ενός βιβλίου;
Ήταν πρώτ’ απ’ όλα ασυγκράτητη δική μου ανάγκη ν’ ασχοληθώ όσο ποτέ άλλοτε, να παραμείνω άμεσα συνδεδεμένος δηλαδή, με το χάος που μας περιβάλει και μας απειλεί μέχρι και με φυσική εξόντωση. «Ξύπνησα» την πιο ανθεκτική στην επιμονή και την προσπάθεια χάρτινη ηρωίδα μου, έτσι το περσινό καλοκαίρι και το φθινόπωρο, αποφόρτισαν την ασαφή ατμόσφαιρα που όλοι μας απολαμβάνουμε. Η σατυρική διάθεση, οι εσωτερικές μας αγωνίες και οι ελπίδες που κρατάμε όλοι μέσα μας ζωντανές ακόμη, στάθηκαν οι αφορμές και οι κινητήριες δυνάμεις για να αποτυπώσω σ’ ένα απρόσμενο βιβλίο όσα αδυνατούμε πια να κρατήσουμε κρυμμένα μέσα μας. Αλλά στη Λούσιfair σα χειρόγραφο όφειλα μια διαφορετική εμφάνιση. Σχεδιάσαμε με μεράκι κάθε εκατοστό από το εξώφυλλο-οπισθόφυλλο της κι είμαι ειλικρινά ευτυχής σαν συγγραφέας και σαν συνεκδότης στον «Άνεμο», που κρατώ στα χέρια μου την τρίτη έκδοση του έκτου τριακοσασέλιδου βιβλίου μου σε εντυπωσιακά χαμηλή τιμή για τον Έλληνα αναγνώστη.Συγγραφέας γεννιέται κανείς ή γίνεται στην πορεία της ζωής του λόγω συγκυριών; Και πώς καταλαβαίνει κανείς μέσα του ότι είναι συγγραφέας;
Η συγγραφή σαν πράξη βελτιώνετε κάποιες φορές, αλλά δεν ξυπνάει από το τίποτα του καθενός μας. Τη στιγμή ωστόσο που εγείρεται ο πιο ευαίσθητος και ελάχιστος εαυτός μας όλοι μπορούμε να σταθούμε καλοί σα συγγραφείς. Αρκεί, να σταθούμε συγκροτημένοι απέναντι στο χειρόγραφο μας.
Πως θα περιγράφατε τη νέα σας ιδιότητα του "εκδότη"; Πολλοί συγγραφείς πλέον επιλέγουν την αυτοέκδοση, γιατί;
Μαγικές όσο και βασανιστικές στιγμές θα υπάρξουν όταν ένας δημιουργός αποφασίζει να πάρει την εκδοτική κατάσταση στα χέρια του. Παλέψαμε με τον «Άνεμο» πολύ με έννοιες σα τη διαφάνεια, την χονδρεμπορική πώληση, αλλ’ αφήσαμε δρόμο ανοιχτό τα περιθώρια για όνειρα και τη βέλτιστη επικοινωνία της ύπαρξης της δουλειάς μας. Αν ξεπέφταμε σε ταπεινές αυτοεκδόσεις, χωρίς το υπόβαθρο μιας διετούς αναζήτησης γύρω από τον κόσμο του βιβλίου, το αποτέλεσμα του έργου μας θ’ άγγιζε μονάχα το στενό μας κύκλο κι αυτό για τους συγγραφείς (ιδιαίτερα τους προτοεμφάνιστους) αποτελεί πράξη αυτοκτονίας σε κατάσταση πανικού.
Μάρω Λεονάρδου και Γιάννης Φιλιππίδης μαζί σε κοινή παρουσίαση των τελευταίων σας βιβλίων. Έχω ακούσει ότι αυτή η συνύπαρξη είναι πολύ απολαυστική για τους παρευρισκόμενους. Θα μας πείτε το μυστικό σας;
Έχουμε ένα κοινό γνώμονα με την Μάρω. Είμαστε άνθρωποι, που δεν θέλουμε να κυκλοφορούμε με κόκκινες προστατευτικές κορδέλες όπου εμφανιζόμαστε. Έτσι κάθε κοινή μας συνάντηση αποτελεί μια γεμάτη από καρδιάς γιορτή πλημμυρισμένη από κουβέντα ειλικρινή, αναγνώσεις από σημαντικούς ηθοποιούς κι ένα βαθύ ανθρώπινο φιλότιμο, που απορρέει σαν εσωτερική μας ανάγκη. Γιατί τα βιβλία είναι δρόμος κι αξίζει το ταξίδι τους να ’ναι μακρύ.